Die Dominico (28.1.) in Finlandia comitia praesidentialia habita sunt. Omnino octo candidati inter se certabant, quis eorum civitati proximo sexennio praefuturus esset. Victoriam manifestissimam reportavit Sauli Niinistö, praesidens hodiernus, qui paene sexaginta tres centesimas (62,7%) suffragiorum sibi conciliavit. Hic eventus eo sensu historicus erat, quod nunc primum accidit, ut praesidens iam primo suffragio eligeretur
(Reijo Pitkäranta)

Putin inter gratulatores

Moderatores multarum civitatum praesidenti Sauli Niinistö de victoria comitiorum gratulati sunt. Unus eorum erat praesidens Vladimir Putin, qui in salutatione sua animum ad magnam auram popularem, qua ille frueretur, animum advertit. Idem dixit Russiam paratam esse id agere, ut necessitudines inter utramque civitatem intercedentes sustentarentur et stabilitas securitasque corroborarentur.
(Reijo Pitkäranta)

Bellum civile commemoratur

Die Lunae sive die vicesimo septimo huius mensis (27.1.) centum anni acti erant, cum bellum civile in Finlandia exarsit. Eo bello cruento rerum novatores, qui russati dicebantur, adversus albatos sive copias parlamenti et senatus dimicaverunt. Pax restituta est Idibus Maiis (15.5.), postquam duodequadraginta fere milia civium in pugnis vitam amiserunt.
(Reijo Pitkäranta)

Silentium parlamenti triste
Die Veneris septimanae proximae (26.1.) in parlamento Finlandiae silentium triste actum est ad memoriam belli civilis recolendam. Paulo ante praesides omnium factionum suam quisque partem orationis communis recitaverant, ubi concorditer democratiam, reconciliationem, integritatem civitatis defendebant. Sperabant fore, ne patria umquam tantam calamitatem acciperet.
(Reijo Pitkäranta)

Oratio praesidentis Trump

Praesidens Donald Trump congressui Americano orationem de statu nationis habuit. Primum quidem Americanos ad concordiam reconciliandam hortatus est nec non incrementum oeconomicum laudavit. Monuit etiam, quantopere inopia quaestus se praesidente decrevisset et quantum renovatio rei tributariae civibus prodesset. Insuper nuntiavit campum carceralem, qui in Guantanamo est, etiam posthac in usu fore.
(Reijo Pitkäranta)

Oblatio Britannis facta

Moderatores Unionis Europaeae Britannis occasionem e societate Unionis paulatim exeundi obtulerunt. Proposuerunt enim, ut illi usque ad finem anni bis millesimi vicesimi (2020) in mercatu interno manerent et ius libere commeandi haberent. Eodem tempore stipem societatis expenderent et legibus Unionis obtemperarent.
(Reijo Pitkäranta)

De hora aestiva reicienda

Administratores Finlandenses operam daturi sunt, ut consuetudine horae aestivae Unionis Europaeae desistatur. Sententiam ceterarum terrarum et parlamenti Europaei primum explorabunt. Legati parlamentares nostri mense Novembri petitionem civilem huius rei agebant. Quam quidem repudiaverunt, cum hora aestiva directivo Europaeo constituta esset.
(Satu Tuominen)

Nuntii Latini 2.2.2018

Emmanuel Macron, praesidens Franciae, Britanniam nuper (18.1.) visitans cum prima ministra Theresa May imprimis migrationem et Britanniae ex Unione Europaea exitum tractavit, sed maximi apud Britannos habebatur, quod Macron Tapete Baiocense, quo expugnatio Britanniae et pugna Hastingensis (a. 1066) illustrantur, in Britanniam commodatum iri pollicitus est. Illud tapete est linteum undecimi saeculi septuaginta tria metra longum et quinquaginta fere centimetra altum, filis multicoloribus variegatum, quod in museo urbis Bayeux (ant. Augustodurum) Normandiae conservatur. Sunt in tapeti plus sescenti homines, praeterea aedificia, naves, canes aliaque animalia, quae figuris et textibus Latinis variegatis descripta sunt.

De causa interitus Astecorum

Populus Astecorum, qui in planitie edita Mexicana vivebat, saeculo sexto decimo paene omnino disparuit. Investigatores credunt causam interitus tandem repertam esse. Cum sceleti undetriginta Astecorum examine acidi nucleici (DNA < DeoxyriboNucleicum Acidum) investigarentur, apparuit causam mortis probabiliter fuisse bacterium, cui nomen est Salmonella enterica. Illud bacterium febrim altissimam, dolorem capitis, haemorrhagiam ex oculis, ore nasoque efficit et sic affectis brevi tempore mortem affert. Paucis annis quindecim miliones Astecorum, quae octoginta fere centesimae totius populi fuisse aestimantur, ita perierunt. Investigatio facta est in Universitate Tubingensi.

Siccitas Promuntoriopolitanis imminet

Promuntoriopolis Africae Australis (vulgo Cape Town, Kapstadt) siccitate nostri saeculi gravissima vexatur. Iam timetur, ne aqua in epitoniis aquariis omnino deficiat. Itaque usus aquae cotidianus in octogena septena litra pro capite iam restrictus est et mense Februario non plus quam quinquagena litra singulis permittentur. Penuria aquae imminente officinae, in quibus sal ex aqua marina separatur, propere aedificantur atque de novis puteis profundis terebrandis deliberatur. Promuntoriopoli sunt tres miliones quingenta milia incolarum, praeterea paene binae miliones peregrinorum, quibus lavatio pluvia in balneis deversoriorum ad duas minutas restricta est, urbem annuatim visitant.

Papa gastronomiae obiit

Paul Bocuse, coquus Francus Lugdunensis in orbe terrarum clarissimus et papa gastronomiae appellatus, unum et nonaginta annos natus diem (20.1.) obiit supremum. Novam culinam, quae minus opulenta et calorifica est quam culina classica traditionalis, promovit neque de materia cibariorum recentissima et optimae qualitatis, quanti sit aestimanda, monere desiit. Bocuse praecepta ciborum ingeniosa creavit, libros culinarios scripsit, coquos erudivit, summas cauponas constituit, certamen ”Bocuse d’or” condidit, quod velut certamen mundanum artis culinariae habetur. Etiam coqui Finni in illo certamine bonum successum habuerunt et effectus Pauli Bocuse in culinam Finnicam magni aestimatur.

(Tuomo Pekkanen)

Nuntii Latini 26.1.2018